Hbo neemt regie op onderzoeksinformatie

MORIS (Modular Open Research Information System) is een open, modulaire infrastructuur voor het registreren, beheren en delen van onderzoeksinformatie in het hbo. Het concept is ontwikkeld vanuit de waarden van open science en digitale soevereiniteit, en stelt hogescholen in staat om grip te krijgen op hun onderzoeksdata; zonder afhankelijk te zijn van gesloten, commerciële platforms. MORIS is een initiatief van DCC-PO en SURF, en wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met een coalitie van voorlopers uit het hbo.

Wat is MORIS en waarom is het belangrijk?

Praktijkgericht onderzoek is een van de pijlers van het hoger beroepsonderwijs. Maar de manier waarop onderzoeksinformatie wordt vastgelegd en ontsloten, is versnipperd, vaak handmatig en moeilijk herbruikbaar. MORIS biedt een toekomstbestendige oplossing voor: een flexibele, open infrastructuur die instellingen in staat stelt hun onderzoeksinformatie duurzaam te beheren, intern te verbinden en extern te ontsluiten.

Modulaire, open architectuur

MORIS is geen centraal systeem of gesloten applicatie. Het is een modulaire infrastructuur die aansluit op bestaande systemen - denk aan HR, projectadministratie en repositories - via open API’s en internationale standaarden (ORCID, DOI, RAiD, ROR). Instellingen kunnen aansluiten op onderdelen die passen bij hun eigen IV-landschap.

De onderstaande visualisatie laat zien hoe MORIS zich als verbindende schil positioneert rond bestaande infrastructuur in de verschillende fasen van het onderzoeksproces: van aanvraag en voorbereiding ("before"), via uitvoering ("during"), tot valorisatie en publicatie ("after").

MORIS koppelt met bronsystemen, PID-infrastructuren en externe publicatiekanalen zoals Publinova, OpenAIRE Graph en instellingswebsites. Deze aanpak maakt de infrastructuur schaalbaar, modulair en compatibel met uiteenlopende technische omgevingen.

Ontworpen voor en door het hbo

MORIS sluit aan bij de manier waarop praktijkgericht onderzoek wordt georganiseerd. Het ondersteunt zowel onderzoeksgroepen als lectoraten en expertisecentra, en maakt het werk van onderzoeksondersteuners efficiënter en consistenter. Tegelijkertijd levert het informatie op die nodig is voor verantwoording, kwaliteitszorg en strategische beleidsvorming.

Grip, zichtbaarheid en samenwerking

Met MORIS krijgen instellingen grip op hun eigen data, wordt onderzoeksoutput beter zichtbaar via platforms als Publinova, en wordt het eenvoudiger om landelijk samen te werken, te benchmarken en trends te signaleren. MORIS is bovendien van grote waarde voor landelijke organisaties als SIA, de VH en Open Science NL, die hierdoor beter zicht krijgen op wat er speelt in het praktijkgericht onderzoek.

Alternatief voor vendor lock-in

In plaats van afhankelijkheid van commerciële platforms zoals Pure van Elsevier, biedt MORIS een publiek beheerde oplossing. De data blijven onder regie van de instellingen zelf, transparant en toegankelijk volgens de principes van open science.

Een groeipad naar landelijke infrastructuur

MORIS wordt gefaseerd ontwikkeld door SURF in samenwerking met het DCC-PO en de betrokken hogescholen. In 2025 wordt toegewerkt naar een uitvoerbaar implementatieplan, dat in 2026 uitgevoerd wordt bij de voorlopers in dit traject. Het project is een zogeheten 'signature project' van het DCC-PO en draagt bij aan de gezamenlijke informatiepositie van het hbo.

Als erkend 'in kind'-project binnen het Open Science NL-programma, draagt MORIS bij aan het overeind houden van het OSNL-budget en aan de realisatie van het nationale metaproject voor OS-infrastructuur. Het Bestuurlijk Overleg heeft de ingediende gezamenlijke projecten goedgekeurd en vraagt de trekkende partijen — waaronder DCC-PO en SURF — om periodiek over de voortgang te rapporteren.

VH-erkenning als 'in-kind' bijdrage

MORIS is door de Vereniging Hogescholen als ‘in-kind’ bijdrage erkend. In het Bestuurlijk Overleg van 20 november 2024, waar gesproken werd over de bezuinigingen bij OSNL, is afgesproken dat partners ook zonder directe financiering kunnen bijdragen via projecten die zij zelf trekken en uitvoeren. MORIS is een concreet voorbeeld van zo’n door het Bestuurlijk Overleg goedgekeurd project.